Kącik Rodzica

Nadwrażliwość w obrębie jamy ustnej przyczyną niechęci do jedzenia…co robić?

 

Przykładowe objawy nadwrażliwości oralnej:

•    odruch wymiotny podczas przeżuwania, połykania lub tylko wąchania

•    protestowanie podczas mycia lub dotykania twarzy;

•    niechęć podczas podawania pokarmów o określonej konsystencji, fakturze;

•    w wywiadzie kłopoty z karmieniem piersią,  problemy z ssaniem, żuciem, gryzieniem;

•    protestowanie podczas prób mycia zębów

•    podatność na zakrztuszenia, zadławienia

•    odruch wymiotny podczas jakiejkolwiek ingerencji palcem wewnątrz jamy ustnej

•    protestowanie podczas spożywania posiłków

•    domaganie się posiłków o znanych fakturach, smakach- niechęć do nowości

 

Zasadnicze błędy w postępowaniu:

Podawanie mleka przed posiłkiem

Uleganie schematom dziecka

Podawanie jedynie miksowanych posiłków

Karmienie jedynie tym, co dziecko lubi i akceptuje

Unikanie mycia zębów, dotykania twarzy

Przeciąganie karmienia butelką

 

Jeżeli Twoje/Wasze dziecko ma objawy nadwrażliwości warto wdrożyć następujące postępowanie (małe dzieci)

- zasadnicze posiłki podawać wówczas kiedy dziecko jest GŁODNE/ Nie mają sensu próby karmienia jeżeli dziecko wcześniej wypiło butelkę mleka

- wdrażać nowe smaki i pokarmy na bazie tych, które dziecko zna i lubi. Np.; jeżeli dziecko lubi i akceptuje konsystencję kaszki lub kleiku  wówczas do niej można wkładać stopniowo to, na czym nam zależy: owoce, warzywa, mięso…

- jeżeli dziecko ma kłopoty z samym nagryzaniem, żuciem- warto podać gryzaki z okresu ząbkowania, które będą dobrym treningiem gryzienia. Niech mają różną fakturę, wielkość, temperaturę. Mogą być również smakowe. (gryzaki logopedyczne)

- należy wzbogacić doświadczenia w jamie ustnej. Niech malec próbuje przeróżnych smaków, temperatur, faktur, konsystencji. Nawet jeśli wiążą się one z odruchem wymiotnym, krzywą miną, grymasem na twarzy- ograniczanie diety spowoduje tylko nasilenie nadwrażliwości

- karmienie łyżeczkami o różnych fakturach

- wdrażanie właściwego karmienia łyżeczką. Dziecko powinno samodzielnie ściągać wargami pokarm z łyżeczki.

- masowanie całego ciała dziecka ze stopniowym i bardzo powolnym kierowaniem masażu w okolice jamy ustnej

- wczesne wdrażanie higieny jamy ustnej  (początkowo „mycie ząbków” palcem a z czasem wdrażanie miękkich szczoteczek do zębów) – bardzo dobrym stymulatorem są szczoteczki lekko wibrujące (warto pamiętać, aby dzieciom z tendencją do epilepsji wszelkie wibracje stosować z wyjątkową ostrożnością)

- podawanie twardych przekąsek np. skórki od chleba, jabłka, ogórka kiszonego

- absolutne ograniczenie słodyczy (ciastka, słodkie serki homogenizowane, wafle, „mleczne kanapki”, jajka niespodzianki – w żadnym wypadku nie sprzyjają  wdrażaniu nowych pokarmów 

- wdrożenie zabaw w basenie. Woda bardzo skutecznie pozwala wyzbyć się nadwrażliwości w obrębie całego ciała i również w obrębie twarzy.

- dotykanie palcem zamoczonym w jogurcie, kisielku okolic górnej i dolnej wargi, tak aby dziecko próbowało zlizać je językiem

 

Dodatkowo w eliminowaniu nadwrażliwości oralnej można zastosować: (np. u dzieci przedszkolnych)

    stymulacje termiczną (dotykanie wewnętrznej i zewnętrznej części buzi naprzemiennie zimną i ciepłą łyżeczką, wpryskiwanie do buzi naprzemiennie zimnej i ciepłej wody)

    stymulację wibracyjną – zabawy  elektryczną szczoteczką do zębów; należy zachować szczególną ostrożność w przypadku dzieci chorych na epilepsję

    stymulację fakturową – dotykanie twarzy: pędzlem, futerkiem, kolczastą piłeczką, piórkiem, folią itp.

    trening węchowy (podawanie pojemniczków zapachowych np. wanilia, cytryna, ocet, lawenda itp.)

    podawanie twardych przekąsek (marchew, skórka od chleba)

 

Bardzo przydatne w terapii nadwrażliwości oralnej są klasyczne logopedyczne ćwiczenia języka, warg oraz ćwiczenia oddechowe. Ćwiczenia te (zawierające się w ramach tzw. praksji oralnych) wymagają aktywnego udziału dziecka, rozumienia i spełniania poleceń. Powinny być prowadzone w formie zabawy np. przed lustrem. Oto niektóre z nich:

    wysuwanie języka i poruszanie nim

    zlizywanie z warg, podniebienia, zębów: kremu czekoladowego, miodu itp.

    dotykanie językiem zębów (liczenie)

    odklejanie językiem z podniebienia np. ryżu dmuchanego, opłatka itp.

    oblizywanie warg

    żucie gumy

    picie płynów przez słomkę

    robienie burzy w szklance wody przy użyciu słomki

    cmokanie

    kląskanie

    zaciskanie zębów

przenoszenie kawałków papieru słomką

 

Opracowanie: R. Komornicka (neurologopeda)

na  podst. artukułu Kwartalnika Polskiego Stowarzyszenia Terapeutów Integracji Sensorycznej SI oraz artykułu M. Jedynak – Sujkowskiej „Nadwrażliwość w obrębie jamy ustnej„