• GIMNASTYKA BUZI I JĘZYKA – czyli zabawne sposoby na usprawnianie narządów mowy

           

          Dzieci, których narządy mowy nie są odpowiednio sprawne często zastępują głoski trudne do wymówienia łatwiejszymi. Wtedy zamiast „szafa” maluch mówi „safa”, a zamiast „rower” - „lowel” lub „jowej”. Dlatego tak ważną rolę w procesie wspierania rozwoju mowy u dziecka pełnią ćwiczenia artykulacyjne. Powinny być one wykonywane bardzo dokładnie, bez pośpiechu. Należy pamiętać, aby czas trwania i liczbę powtórzeń dostosować do indywidualnych możliwości i potrzeb dziecka.

           

          Lepiej ćwiczyć krótko, ale kilka razy dziennie:

          - 3-5 minut z trzylatkiem,

          - do 10 minut ze starszym dzieckiem.

           

          Początkowo wskazane jest prowadzenie ćwiczeń przed lustrem, aby dziecko mogło obserwować wzór prawidłowego ułożenia narządów artykulacyjnych. Można do „gimnastyki buzi i języka” wykorzystywać każdą okazję: spacer, podróż itp.

          W pracy z małym dzieckiem warto wykorzystać jego naturalną potrzebę zabawy i prowadzić te ćwiczenia właśnie w takiej formie.

          A oto propozycje ćwiczeń:

          1. Ćwiczenia wzmacniające mięśnie warg

          przesadne, głośne i dokładne wymawianie naprzemienne samogłosek: e-o-e-o-e-o (naśladujemy karetkę pogotowia), i-o-i-o-i-o (zabawa w naśladowanie osiołka), e-u-e-u-e-u (naśladowanie straży pożarnej);

           

          - "Pajacyki" - naśladowanie min wesołego i smutnego pajacyka;

          - „Wielbłąd” - zakładanie dolnej wargi na górną i odwrotnie - górnej na dolną;

          - "Króliczek" - wysuwanie warg do przodu (wargi ściągnięte) i przesuwanie w kąciki ust: w prawo, w lewo, tak jakby królik chrupał marchewkę;

          - „parskanie” - naśladowanie odgłosu zmęczonego konika, lub warkotu samochodu;

          - „całuski dla mamy”, czyli głośne cmokanie ściągniętymi w dzióbek wargami;

          - nadymanie jednego policzka i przesuwanie powietrza do drugiego (tak jakbyśmy płukali buzię wodą);

          - nadmuchiwanie baloników, puszczanie baniek mydlanych;

          - „Chudzinka” - wciąganie policzków do jamy ustnej;

          - „Wąsy" - utrzymywanie słomki lub kredki między nosem a górną wargą;

          - „Rybka" - powolne otwieranie i zamykanie warg wysuniętych do przodu;

          - „Ptaszki" - wysuwanie do przodu mocno ściągniętych warg, gwizdanie przy ich lekkim rozchyleniu (fiu, fiu..)

           

          2. Ćwiczenia języka

           - „Zziajany piesek" - wysuwanie języka daleko na brodę;

          - "Kotek" oblizywanie warg, mlaskanie, naśladowanie ruchu picia mleka z miseczki;

          -„Jaszczurka" - zjadanie okruszków, płatków kukurydzianych, posypki z talerzyka posługując się tym razem tylko czubkiem języka;

          - unoszenie języka wysoko w kierunku nosa;

          - „Broda i wąsy" - sprawdzanie językiem, czy nie rośnie nam broda i wąsy;

          -„Liczenie ząbków" - unoszenie czubka języka do górnych i dolnych zębów, dotykanie, „liczenie” językiem poszczególnych zębów;

          - „Dentysta" - sprawdzanie językiem, czy w ząbkach nie ma dziur;

          - „Wahadełko" - kierowanie języka w kąciki ust bez dotykania warg i zębów;

          - „Wesoły źrebak” - kląskanie językiem (naśladowanie stukotu końskich kopyt);

          - „Malowanie sufitu" - przesuwanie czubka języka od zębów do podniebienia miękkiego, tak jakby język był pędzelkiem i malował w buzi sufit;

          - „Skacząca piłka " - wypychanie językiem prawego i lewego policzka, tak jakby do buzi wpadła piłeczka;

          - „Wąż” - przeciskanie języka pomiędzy zaciśniętymi zębami;

          - „Liczenie gwiazdek na niebie” – dotykanie czubkiem języka różnych punktów na podniebieniu;

          -„Pada deszcz”- unoszenie języka do górnego dziąsła i opuszczanie go do dolnego dziąsła - usta otwarte, broda nieruchoma!

           

          3. Ćwiczenia podniebienia miękkiego

          - ziewanie z opuszczoną nisko dolną szczęką;

          - kaszel z wysuniętym na zewnątrz językiem;

          - płukanie gardła ciepłą wodą tzw. gulgotanie;

          - chrapanie na wdechu i wydechu, chrząkanie, chuchanie;

          - "Przeciąg" - wciąganie powietrza nosem i wypuszczanie buzią przy szeroko otwartych ustach;

          - przenoszenie za pomocą słomki - wciągając powietrze - małych skrawków papieru - z kartki na kartkę lub chrupek  kukurydzianych z pudełka do pudełka;

          - picie gęstych soków, przez cienką rurkę

           

          4. Ćwiczenia oddechowe

          -  „Wąchanie kwiatów” – powolne wciąganie powietrza nosem, czynność powtarzamy kilkakrotnie ( można też wąchać perfumy lub inne zapachy);

          - „Dmuchawce - latawce” – wciąganie powietrza nosem i dmuchanie jak najdłużej na dmuchawiec;

          -  „Chłodzenie zupy” - ręce złożone na kształt głębokiego talerza, wciąganie powietrza nosem, a wydmuchiwanie buzią;

          -  „Chuchanie na zamarznięta szybę” – wciąganie powietrza nosem a następnie chuchanie jak najdłużej tak, by zaparowała;

          - „Chuchanie na zamarznięte ręce” – tak, aby poczuć na nich ciepło;

          - „Mecz ping – ponga” – siedzenie po przeciwnych stronach stolika i dmuchanie na piłeczkę tak aby nie spadła na podłogę;

          - Robienie kleksów z farby wodnej, dmuchanie na nie przez słomkę z różną siłą i pod różnym kątem. Rozdmuchiwana farba przypomina barwne kwiaty;

          - Dmuchanie na plastikowe mini zabawki na kółkach,  z taką siłą, aby mogły się przemieszczać;

          - Trzymanie w dłoni małego kłębka wełny lub piórka. Po głębokim wdechu nosem zdmuchiwanie ich;

          - Dmuchanie na świecę w taki sposób, aby płomień wyginał się, ale nie zgasł;

          - Puszczanie baniek mydlanych. Zachęcanie do wykonania jak największej bańki mydlanej;

          - Dmuchanie przez rurkę na lekkie przedmioty;

          - „Gotowanie wody” - dmuchanie przez rurkę zanurzoną w wodzie tak, aby tworzyły się pęcherzyki powietrza na jej powierzchni;

           

          Żródło: logopeda.wodzisław.pl